İnsanların mal ya da hizmet alabilmek adına oluşturduğu ve serbest borsada işlem gören ödeme aracı olarak kullanılan bir yapıdır. Kripto para (Coin), dijital ortam üzerinde üretilip yazılım uzmanları tarafından yükseltilen performansa sahip bilgisayarlar ile üretilen ve sanal dünyada coin olarak adlandırılıp dünya pazarında banka gibi merkezi otoritelere ihtiyaç duymadan transferi yapılabilen ve para yerine kullanılabilen alışveriş icadıdır. Hızlı bir yükseliş içerisinde olan ve birçok insanın merak edip, yatırım yapmak istediği kripto para nedir, seçenekleri nelerdir, tarihi neye dayanır ve nasıl kazanılır gibi sorula ile karşılaşmak mümkündür.
Gerçek paralar gibi elle tutulan ya da cüzdanlarda taşınan, yastıkların altında saklanan kısacası taşınan bir değer olmayan kripto paralar, merkezi olmayan bir sistem ile geliştiği için, bu paraların üretiminde hiçbir devlet ya da özel kuruluşun söz hakkı olmamaktadır. Klasik anlamda kullanılan tüm paralar devletler tarafından üretilen ve arkasında devlet desteği olduğu için “belirli bir değeri” olan cisimlerdir. Bunun yanında sürekli olarak gelişme gösteren kripto para teknolojisi hiçbir devlet desteği olmaksızın sürekli olarak aşama kaydeden ve dünyanın her yerinde bulunan insanlara yönelik oluşturulmuş bir sistemdir.
İçerik Tablosu
Kripto Paranın Tarihi
İlk kripto para, 2009 yılında takma adlı bir yazılımcı olan Satoshi Nakamoto tarafından bulunan Bitcoin‘dir. Bitcoin sistem olarak POW kullanır.
Bitcoin’in ardından Nisan 2011’de, merkezsiz bir DNS aracılığıyla internet sansürünü zorlaştırmak amacıyla ilk altcoin olan Namecoin kuruldu. Ekim 2011’de ise şifreleme metodu olarak SHA-256 yerine Scrypt kullanarak ilk kez başarılı olan kripto para Litecoin kullanıma sunuldu. Bu özellik sayesinde insanlar Bitcoin madenciliği için kullanılan ASIC makineleri gibi özel donanımlar olmadan Litecoin kazabilir hale geldi.
Kripto Paranın Güvenilirliği
Kripto Paraların güvenliği iki ana bölümden oluşmaktadır. Bunlardan ilki madenciler tarafından yapılan bir iş olan sıkışık hash kesişimlerini bulmaktır. İkinci ve daha muhtemel olan ise ağın %51’inden daha fazla kazı gücüne sahip olan bir madenci, küresel blockchain sistemini değiştirip, alternatif bir ana defter yaratabilir ve bu durum ”%51 atağı” olarak adlandırılmaktadır. Bu noktada bile saldırganın yapabilecekleri limitlidir. Yapılmış olunan para işlemlerini geri alabilir ve diğer para işlemlerini bloklayabilir.
Devler tarafından kripto paralara haciz konam şansı çok azdır. Tüm Kripto Paralar görünümde anonimdir. Ve bazı birimler tam anlamıyla bir anonimlik sağlamak için yeni sistemler oluşturmuşlardır.
Üretimi Nasıl Yapılmaktadır?
Kişilerin merak ettiği kripto para nedir ve üretim nasıl yapılır soruları en çok ilgi duyulan konular olmaktadır. Paraların merkezi bir otorite veya hükümete bağlı olmadığı bilinen bir durumdur. Bu paraların üretimi de tıpkı varlıkları gibi tamamen kullanıcı temelli bir modele sahiptir. İlk olarak bilinmesi gereken şey, her kripto para biriminin belirli bir üretim sınırı olduğudur. Bitcoini örnek alınır ise ilk yayınlanan protokollerinde sadece 21 milyon bitcoin bulunabilir maddesi yer alıyor. Yani üretim açısından bir sınırı bulunuyor. Bu sebeple de her geçen gün bu kripto paraya olan talep artıyor çünkü bulunması giderek zor bir hal alıyor ve daha küçük bir hale ulaşıyor.
Kripto para üretim işlemi kelimenin tam anlamıyla madencilik (mining) şeklinde oluyor. Yani nasıl altın bulmak için kazılar yapılıyor ise kripto para bulmak için de matematik problemleri, yazılımlar tarafından çözülmeye çalışılıyor. Herkesin çözebilme ve üretebilme hakkı olduğu için de en çok çalışan, daha çok üretiyor denilebilir.
Blockchain Nedir?
Kelime anlamı “blok zinciri” olan blockchainin teknolojik tanımını “şifrelenmiş işlem takibi sağlayan bir dağıtık veri tabanı” olarak yapmak mümkündür. En çok bitcoin ile adı duyulan blockchain, aslında “veri” olan her yerde kullanılabilecek bir teknolojidir. Bitcoin’de bloklar kripto para alışverişine dair bilgileri barındırırken bir başka kullanım alanı olarak sağlık sektöründe hastaların en küçük tıbbi bilgilerini taşıyor olabilir. Bu sistem bloklar halinde ve dağıtık olarak kullanıldığı için takibi oldukça güç bir durum yaratmaktadır. Kişiden çıkan bilgi, karşı tarafa ulaşana ve kodlar eşleşip bu bilgi açığa çıkana kadar kimse tarafından erişilemiyor, yönetilemiyor veya yönlendirilemiyor. Bloklar üzerinde para alışverişi bilgileri taşınmaktadır. Ayrıca her bir işlemin doğruluğu bitcoin kazanmak için problem çözen madenci adı verilen kişiler tarafından sağlanır. Böylece yapılan işlemin doğruluğu kesinleşmiş oluyor.
