Chia Tohumu Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?

Son yıllarda oldukça sık duyduğumuz ve popülaritesi her geçen gün artan bitkiler arasında chia tohumu da yer almaktadır. Özellikle günümüzde sağlıklı yaşam ve egzersiz üzerine verilen önemin daha çok artması ile birlikte birçok birey alternatif tıp adı altında fitoterapiden yararlanmak istemektedir. Chia tohumu da yoğun lif içeriği ve düşük kalorisi ile birçok kişi tarafından keşfedilmiş bir bitki olmuştur.

Chia tohumu Nedir?

Birçok kişinin sıkça duymuş olduğu chia tohumu özellikle kadınlar tarafından oldukça merak edilmektedir. Kilo verme ve tok tutma üzerindeki etkilerinin giderek yayılması ile birlikte artık insanlar chia tohumu nedir sorusunu daha çok sormaya başlamıştır. Chia tohumu Latince adı Salvia hispenica ve maya dilinde chia kelimesinin anlamı enerji ve güç anlamına gelen bir bitkidir. Azteklilerin ve Mayalıların güçlerinin sırrının chia tohumundan geldiği öngörülmektedir Günümüzde Bolivya, Arjantin, Guatemala ve Meksika’da yetiştirildiği bilinen bu bitkinin en önemli özelliği ise kendi kapasitesinin yaklaşık 12 katına kadar su emme özelliği göstermesidir. Bu sayede de tok tutma özelliğini göstermektedir.

Chia tohumu nasıl kullanılır?

Yapısal olarak daha çok keten tohumuna benzediği bilinen chia tohumu keten tohumu ile yaklaşık aynı özellikleri göstermektedir. Keten tohumu ile chia tohumu arasındaki en büyük fark ise; chia tohumunun kullanımında öğütme zorunluluğu yok iken keten tohumunda zorunlu olmasıdır. Bu nedenle chia tohumları tane olarak veya öğütülmüş olarak kullanılabilmektedir. Chia tohumlarının nasıl kullanılacağına gelirsek; salatalarda, pudinglerde veya yumurtalı yiyeceklerde rahatlıkla kullanılabilmektedir. Bunların yanı sıra yoğurt, dolma veya pilav gibi yiyeceklerin de içerisine katılarak tüketilebilmektedir. Genel olarak en gözde ve yaygın kullanımı meyve ve yoğurtların üzerine serpilerek olsa da birçok kadın börek ve poğaça gibi hamur işi yiyeceklerin üzerine de tane olarak veya öğütülmüş olarak serperek kullanmaktadırlar. Aynı zamanda reçel içerisine katacağınız chia tohumu ile de kahvaltılarda yeterli miktarda chia tohumu almanızı sağlayabilirsiniz.

Chia Tohumunun Faydaları Nelerdir?

Gerek lif içeriğinin yüksek olması, gerek kalorisinin düşük olması gerekse de tok tutması ile birlikte kadınların son yıllarda en çok tercih ettiği diyet gıdalarından biri olan chia tohumu sadece kilo vermede değil aynı zamanda sağlık üzerinde de birçok olumlu etkisi bulunmaktadır. Chia tohumunun sağlık için etkilerinden bahsedecek olursak şu şekilde sıralayabiliriz:

• Şeker hastaları için oldukça yararlı bir bitki olan chia tohumunun kan şekeri seviyesini stabilize etme gibi bir yeteneği bulunmaktadır.
• Kalp damar sağlığı üzerindeki etkisi oldukça bilinen chia tohumu bu özelliğini içeriğinde bulunan zengin esansiyel yağ asitleri sayesinde gerçekleştirmektedir. Esansiyel yağ asitleri sayesinde yüksek tansiyonu düşürmektedir.
• Chia tohumunun sağlık açısından en önemli işlevleri arasında gösterebileceğimiz noktalardan biri de beynin işlevini iyileştirme oldukça yardımcı olmasıdır. Yine bu özelliğini de içerisindeki esansiyel yağ asitleri sayesinde sinir iletimlerinin verimli bir şekilde gerçekleşmesini sağlamaktadır.
• Kadınlar için en önemli özelliği metabolizmayı artırması olan chia tohumu aynı zamanda yağsız kas kütlesini de artırmaktadır.
• Zengin bir besin içeriğine sahip olmasına karşın düşük kaloriye sahip olan chia tohumu kilo bakım programlarında ve kilo kaybında kullanılabilmektedir.
• Chia tohumları romatizmalı hastalar için de oldukça faydalıdır. Anti-enflamatuar özelliği sayesinde chia tohumu enflamasyon ve ağrıyı azaltmada oldukça etkili olduğu belirlenmiştir.
• Chia tohumu vücuttaki enerji üretimini de artırarak bireylerin dinç olmasını sağlamaktadır.
• İçeriğindeki zengin mineral ve vitaminler sayesinde antioksidan özellik göstere chia tohumu bireyleri genç tutmak için ve genç görünmesini sağlamak için kullanılabilmektedir. Bununla beraber saç ve cilt bakımı için de oldukça uygundur.
• Sindirim sistemimizde toksinlerden kurtulmak için kullanılabilmektedir.
• Chia tohumlarının içeriğinde bulunan Omega-3 yağ asitleri ile birlikte vitamin A, vitamin D, vitamin K ve vitamin E gibi hem yağda hem de suda çözünen birçok vitaminin emilimi hızlanmakta ve çoğalmaktadır.
• Yine Omega-3 yağ asitleri ile birlikte chia tohumu hem vücut sağlığının hem de kalp damar sağlığının korunmasın büyük bir rol oynamaktadır.
• Chia tohumu tüketen kişilerde görülen bir diğer avantaj ise fiber içeriği kolay bir şekilde sindirebilmesi ve sindiriminin pürüzsüz bir şekilde olmasıdır.

Orijinal tatlara herhangi bir zarar vermeyen chia tohumu çok güçlü bir tadı olmadığı için istediğiniz birçok çeşitli tariflerde kullanabilirsiniz. Yani kısacası genel olarak baktığımızda chia tohumu nedir dersek chia tohumu multi-besin kaynağı olan sağlıklı besinler listesinde en üst sıralarda yerini almış olan bir gıdadır.

Chia Tohumunun Yan Etkileri Nelerdir?

Yukarıda da saydığımız üzere sağlık üzerinde gerek vücudun bütününe, gerek bağırsak ve sindirim sistemine gerekse de kalp damar sağlığı üzerinde oldukça büyük rolleri olan chia tohumu tıpkı diğer besinler gibi bazı yan etkilere sahiptir. Bu yan etkileri inceleyecek olursak şu şekilde bir sıralama yapabiliriz:

• Şişkinlik meydana getirir. Chia tohumunun en önemli yan etkileri arasında hiç şüphesiz ki gaz problemi yer almaktadır. Bu problemi önlemek amacıyla ise chia tohumunu daha az alabilirsiniz.
• Yüksek trigliseriti şiddetlendirir. Trigliserit ile ilgili problemi olan hastalarda chia tohumu yüksek trigliserit seviyesinin daha da yükselmesine neden olmaktadır. Bu nedenle bu hastaların chia tohumundan uzak durması tavsiye edilir.
• Gebelikte sorunlara yol açar. Bazı araştırmalar tarafından chia tohumunun bebek sağlığı üzerinde hem emzirme hem de hamilelik dönemleri için zararlı olduğu savunulsa da bazı araştırmalar da zararsız olduğu kanısındadır. Ancak yine de hamile olan kadınlar chia tüketiminden uzak durmalıdır.
• Prostat kanserine neden olabilir. Yapılan araştırmalar sonucunda chia tohumunun prostat kanserini tetiklediği görülmüştür. Bunun nedeni olarak ise içeriğinde bulunan alfa-linolenik asitlerin yüksek miktarda olduğu için prostat kanseri riski taşıdığı gösterilmiştir.
• Bağımlılık yapabilir. Chia tohumlarının bazı bireylerde fazla tüketimi durumunda bağımlılık yaptığı gözlenmiştir. Bu nedenle chia tohumu küçük ve az miktarlarda tüketilmelidir.
• Alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Alerjik rahatsızlığı olan bireylerde chia tohumu da alerjik reaksiyonlara yol açabilmektedir. Örneğin; hardal tohumuna veya hardala karşı alerjisi olan bir bireyin büyük ihtimalle chia tohumuna da alerjisi olduğu düşünülmektedir. Bu gibi alerjik durumlarda ise en uygunu chia tohumunu tüketmemektir. Alerjik reaksiyon sonucu gerçekleşen belirtiler ise; deri döküntüleri, bulantı, gözlerde sulanma, kusma, ağız şişmesi, nefes darlığı, ürtiker veya boğaz şişmesi ile gözlenebilmektedir. Eğer alerjik reaksiyon daha şiddetli gerçekleştiyse anaflaktik şoka neden olabilmektedir. Anaflaktik şok durumlarında ise eğer hasta hızlı bir şekilde tedavi görmezse ölüme kadar yol açabilmektedir.
• Chia tohumu da tüm bitkilerde olduğu gibi bazı ilaçlar ile etkileşime girebilir. Örnek verecek olursak; insülin direnci, kan incelmesi veya kan basıncı gibi durumlarda etkileri kötü yöndedir. Eğer diyabet veya tansiyon hastasıysanız chia tohumu tüketmemeniz en doğrusu olacaktır. Almış olduğunuz ilaçların tam tersi etki göstererek kanın daha çok incelmesine veya şekerin daha çok düşmesine neden olabilmektedir.