Fatih Sultan Mehmet Sözlerini derlediğimiz bu yazıya başlamadan önce size sıkılmadan okuyacağınız küçük bir bilgilendirici giriş yapalım. Tarihimize adını kalın harflerle yazdıran liderlerden bir tanesi olan Fatih Sultan Mehmet Osmanlı Devleti’nin 7. Padişahıdır. Derin tarihsel konulara girip sizi sıkmamak üzere birkaç anekdot paylaşayım sadece. Fatih 23 yaşında İstanbul’u fethetmiş ve çağ açıp çağ kapatan padişah olarak tarihe geçmiştir. En büyük hayali Roma’yı Osmanlı topraklarına katmak olan Sultan Mehmet aynı zamanda bilimle, sanatla ve mühendislik ile ilgili çalışmalarda yapmıştır. Arkasında sayısız askeri icat ve mekanizma, şiir ve tarihi eser bırakmıştır. Fatih Sultan Mehmet’in sözleri de eserleri kadar ayrıcalıklı ve önemidir tabi.
Bizde bu yazımızda sizlere Fatih Sultan Mehmet’in tarihe geçen sözlerini derledik. Üstte aynı zamanda şair olduğunda da bahsetmiştik. Avni mahlası ile dillere pelesenk olan şiirler yazan Fatih Sultan Mehmet güçlü bir komutan, başarılı bir lider olmasının yanı sıra ince ruhlu bilime ve sanata önem veren bir liderdi. Belki de başarısının altında yatan gerçekte bu idi. Fatih Sultan Mehmet şiirlerini de yazının son kısmında bulabilirsiniz. İyi okumalar.
İçerik Tablosu
Fatih Sultan Mehmet Sözleri
AyrıIıp gitmem mümkün değiIdir. Ya ben şehri aIırım ya da şehir öIü yahut diri beni aIır. Eğer imparator ayrıIıp gitmek isterse kendisine Mora’yı bırakırım, dostIuk antIaşması yaparım, oradaki karındaşına başka bir sancağı veririm. Ama şehire barışIa girmezsem, savaşIa girersem o zaman onu ve bütün soyIu, iIeri geIenIeri öIümIe cezaIandırırım, geri kaIan haIkı köIe oIarak askerIerime dağıtırım. Bana ıssız da kaIsa şehir yeter.
Savaş herkesle, barış sadece onurlu kişilerle yapılır.
İşte bu benim Ayasofya vakfiyem, dolayısıyla kim bu Ayasofya’yı camiye dönüştüren vakfiyemi değiştirirse, bir maddesini tebdil ederse onu iptal veya tedile koşarsa, fasit veya faşik bir teville veya herhangi bir dalavereyle Ayasofya camisi’nin vakıf hükmünü yürürlükten kaldırmaya kastederlerse, aslını değiştirir, fürüuna itiraz eder ve bunları yapanlara yol gösterirlerse ve hatta yardım ederlerse ve kanunsuz olarak onda tasarruf yapmaya kalkarlar, camilikten çıkarırlar ve sahte evrak düzenleyerek, mütevellilik hakkı gibi şeyler ister yahut onu kendi batıl defterlerine kaydederler veya yalandan kendi hesaplarına geçirirlerse ifade ediyorum ki huzurunuzda, en büyük haram işlemiş ve günahları kazanmış olurlar. Bu sebeple, bu vakfiyeyi kim değiştirirse, allah’ın, peygamber’in, meleklerin, bütün yöneticilerin ve dahi bütün müslümanların ebediyen laneti onun ve onların üzerine olsun, azapları hafiflemesin onların, hasr gününde yüzlerine bakılmasın. Kim bunları işittikten sonra hala bu değiştirme işine devam ederse, günahı onu değiştirene ait olacaktır. Allah’ın azabı onlaradır. Allah işitendir, bilendir
Tarih yazmak korkaklara göre bir iş değildir.
İnsanda söz ile değişir kader. Ya yurda baş olur, ya da başından olur.
Hakiki sanat muhteşem bir şehir vücuda getirmek ve halkının kalbini saadetle doldurmaktır.
Eğer kanım İle yücelecekse Hz. Muhammed’in (s.A.V) dini; durmayın ey kılıçlar ! Doğrayın beni!
Allah beni bu şehrin halkının müttefiki olarak bu zamana kadar sakladı. Biz bu şehrin düşmanlarına galip geldik ve onların vatanlarını aldık. Burayı Makedonyalılar Taşelyalılar ve Moralılar almışlardı. Biz bunların bizlere karşı kötü davranışlarının intikamını yıllar geçmesine rağmen torunlarından aldık.”
Bu gayr-i menkulatımdan elde olunacak nemalarla istanbul’un her sokağına ikişer kişi tayin eyledim.
Bir insanın insanlığı allahı tanıdığı ve inandığı kadardır…
Baykuştan korkumuz yok! Biz ki, şahinler sürüsüyüz.
Bunlar ki, ellerinde bir kap içerisinde kireç tozu ve kömür kulu olduğu halde günün belirli saatlerinde bu sokakları gezeler. Bu sokaklara tükürenlerin tükrükleri üzerine bu tozu dökeler ki yevmiye yirmiser akçe alsınlar; maazallah herhangi bir gıda maddesi buhranı da vaki olabilir. Böyle bir hal karşısında bırakmış olduğum 100 silah ehl-i erbaba verile. Bunlar ki hayvanat-ı vahşiyyenin yumurtada veya yavruda olmadığı sıralarda balkanlara çıkıp avlanalar ki zinhar hastalarımızı gıdasız bırakmayalar.
Fatih Olmasaydım Ulubatlı Hasan Olmak İsterdim.
On cerrah, on hatip, üç de hasta bakıcı atadım. Ayın muayen günlerinde Konstantiniyye’yi (İstanbul) gezecekler, istisnasız her kapıyı çalacaklar ve içerde hasta olup olmadığını sual edecekler, hasta bulunduğu vakit şifa bulmalarını sağlayacaklar. Durumları önem teşkil etmekteyse hiçbir masraf ettirmeyip darüşşifaya kaldırıp tedavi ettirecekler.
Eğer padişah siz iseniz, devletimizin bu zor gününde ordumuzun başında olmamanız törelerimize uymaz. Yok, eğer padişah ben isem, işte size emrediyorum, geliniz ve derhal ordularımın başına geçiniz.
Düşmanlarımız boğzayı zinleyecek kadar zezi olabilir ama bizde gemileri karadan yürütecek kadar zekiyiz..
İmparatorunuza Söyleyin Şimdi ki Osmanlı Padişahı Öncekilere Benzemez Benim Gücümün Ulaştığı Yerlere, Sizin İmparatorunuzun Hayalleri Bile Ulaşamaz.
Hayatım boyunca Allah’ın emirlerinden dışarı çıkmadım. Allah’ın rızasını kazanmak için uğraştım. Tek gayem bu idi.
Ey konstantiniye! Ya sen beni alırsın, ya ben seni alırım.
Gökteki güneş nasıl tekse, dünyada da tek devlet, tek din olmalı.
Bir şehirde en önemli üç şey: kanalizasyon, hamam ve kütüphanelerdir. Kanalizasyon şehrin kirini, hamam bedenin kirini, kütüphaneler de ruhun kirini temizler.
Sırrıma sakalımın bir tek telinin vakıf olduğunu bilsem, sakalımı kökünden keserim.
Beni hor gördüğünüz ve imzalanmış antlaşmalara aldırmadığınız ortadayken, yıllık on bin altın haraç ödemeye nasıl söz verebiliyorsunuz? Şimdi size iki seçenek veriyorum. Hangisini isterseniz seçin: Gereken haracı ödersiniz, ki o zaman aramızda barış olur ya da hemen çeker gider ve ülkenizi bana bırakırsınız!
Bir gece ansızın gelir krallığınızı imparatorluğuma katarım.
Ceneviz tüccarIarı serbestçe gezip ticaret yapabiIirIer. Yeniçeri ordusuna katıImak üzere, çocukIarını aImayacağız. Dinimizi kabuI etmeyenIere karşı asIa cebir kuIIanmayacağız.
İmkanın sınırını görmek için imkansızı denemek lazım.
Külliyemde inşa ettirmiş olduğum imarethanede şehit askerlerimizin aileleri ve şehrin fukaraları yemek yiyeceklerdir. Yemek yemeye ve almaya teşrif etmeyen olursa, görevli zatlar yemekleri hava aydınlanmadan, kimsenin sokaklarda olmadığı zamanlarda, kapalı kaplarla evlerine götüreceklerdir.
Din ile imanın akıl ve anlayışını sıkı tutmak gerekir. Yoksa ey Müslümanlar, o kiliseyi gören olabilir kâfir hemen!
Ana, biz İslamiyetin kılıcını elimizde tutarız. Ancak bunca zahmet karşılığında gazi unvanını elde edemeden ölürsem Allah ve Peygamber’in katına yüzlerine nasıl bakarım?
Şeyhim Akşemseddin Hazretleri ile beraber yaptığım zikrin lezzetine dünyaları bile değişmem. Eğer şeyhim izin verseydi zikir yolunu tercih eder, saltanatı terk ederdim.
Düşmandan yüz çevirmek korkaklıktır. Benim ikbalim yücedir. Talihsizlik ise düşmanın nasibidir.
Evet, padişah benim. Ancak siz yine de çiçekIeri ona veriniz. Çünkü kendisi benim hocamdır.
Sizlere tutsakları ve hazineleri bıraktım, ama anıtlar yalnız bana aittir.
Peygamber efendimizin dini benim kanımla dahada büyüyecekse alın kılıcımı kıtır kıtır doğrayın beni…
Dünya devleti ebedi değildir. Fani cihanda hiç kimse de ölümsüz değildir.İnsanların dünyada nefesleri sayılıdır ve ölümsüzlük kapısı kapalıdır.
Mahmud! Gemilerini tez donat. Uzakta yakında hiçbir limanda gemi kalmasın ki Ağrıboz gazasına giderim. Hepsi hazır olsun. Sana haber gönderince seninle birlikte yürüsünler. Çok iyi düşün ki, Ağrıboz’un fethi ne suretle olur ve ne gerektirir, onları tamam hazır et.
Fatih Sultan Mehmet Şiirleri, Avni Şiirleri
Fatih Sultan Mehmet şiirlerinden birkaç tanesi aşağıdaki gibidir.
Aşk İle Viran İden Gönlini Ma’mûr İstemez
Aşk ile viran iden gönlini ma’mûr istemez
Hâtırın mahzûn iden bir lahza mesrur istemez
Hâk-sâr olup hevâ ile gubâr olan gönül
Hâk-i râh-ı yârdan bir dem özin dûr istemez
Hoş gören âkil fena tavrını şöhret gözlemez
Künc-i uzlet isteyen kendüyi meşhur istemez
La’l-i nâba meyi kılmaz bağrını pür-hûn iden
Dâmenin pür-eşk iden lü’lü-yi menşur istemez
Aşk nakdi bir hazînedür ana yokdur zeval
Mâlik olan ‘Avniyâ bir gence gencûr istemez
Cananını Kasteder
Bağda gülden bahseden yanağını kasdeder
Serviden söz açanlar endamını kasdeder
Dilbere vasıl olmak dar-ı dünyadan murad
Aşık aşkın derdi ile dermanını kasdeder
Bu fani dünya için değmez kuru kavgaya
Ecel ki bu dünyanın ziyanını kasdeder
Yıldızlardan yücedir gözyaşı eşiğinde
Bu bulutlar ahımın dumanını kasdeder
Ey Avni beyti bozma bahsi ağyar eyleyip
Şiir o ki sadece cananını kasdeder
Bu fani dünya için değmez kuru kavgaya
Ecel ki bu dünyanın ziyanını kasdeder
Gözümden akan yaş mıdır kan mıdır
Lebun yadına lal-u mercan mıdır
Gönülde ne var ise faş etti göz
Seni sevdiğim yar pinhan mıdır
Gözüm ile derya nice bahseder
Gözüm gibi ol gevher efşan mıdır
Gönül ızdırap ile oldu helak
Gelin görün ol afeti can mıdır
Demiş Avni’ye ben cefa etmezem
Ona cevreden yoksa devran mıdır
Kimsesiz Hiç Kimse Yok
Hiç kimse yok kimsesiz
Herkesin var bir kimsesi
Ben bugün kimsesiz kaldım
Ey kimsesizler kimsesi
Kimse aradığım yollarda
Kimsesizlik kimsem oldu
Dinsin artık hicranın cana
Kimse aradığım yollar
Kimsesiz kimselerle doldu
Ağlasa Derd-i Derûnum Çeşm-i Giryânım Sana
Ağlasa derd-i derûnum çeşm-i giryânım sana
Âşikâr olurdu gâlib râz-ı pinhânım sana
Mesned-i hüsn üzre sen ben hâk-i rehde pâymâl
Mûr hâlin nice arz ede Süleyman’ım sana
Şem’i gör kim meclisinde ağlayıp başdan çıkar
Hoş yanar yıkılır ey şem’-i şebistânım sana
Subh gibi sâdık olduğum gam-ı aşkında ben
Gün gibi rûşen durur ey mâh-ı tâbânım sana
Dün rakîbin cevrini men’ eyledin ben hastadan
Eyledi te’sir gûyâ âh u efgânım sana
Zahm-ı hicrân şerhi çün mümkün değildir dostum
Sîne-çâkinden haber versin girîbânım sana
Eyleme gönlün gözün cevr ile Avnî’nin harâb
Dürr ü gevherler verir bu bahr ile kânım sana
